รวม 7 ข้อควรรู้ในการจัดสวนแนวตั้ง

ในยุคสมัยที่ความรวดเร็วเป็นสิ่งสำคัญในการใช้ชีวิต หลาย ๆ คนที่จำเป็นต้องทำงานในเมือง ก็อาจจะเลือกอยู่อาศัยในคอนโดมากกว่า เพราะเดินทางสะดวกและไม่ต้องดูแลเยอะ หรืออาคารไหนที่มีพื้นที่อยู่ในเมือง ก็มีพื้นที่จำกัดในการปลูกสร้าง ทำให้ความใกล้ชิดกับธรรมชาติหายไป จะดีกว่าไหม ถ้าเราทำให้ชีวิตประจำวันของเราได้ใกล้ชิดกับธรรมชาติมากขึ้น ลองหันมาจัดสวนแนวตั้งกันดู เพราะนอกจากจะทำให้เราได้ใกล้ชิดธรรมชาติในพื้นที่จำกัดแล้ว เรายังได้ประโยชน์จากต้นไม้ที่นำมาปลูกด้วย แต่หลายคนอาจจะยังไม่ค่อยรู้จักการจัดสวนแนวตั้งกันสักเท่าไหร่...วันนี้ Esto จะมาแนะนำการจัดสวนแนวตั้งและข้อควรรู้ก่อนลงมือจัดสวนแนวตั้งกัน รับรองว่าทำง่ายและมีประโยชน์มากด้วย

1. มารู้จักการจัดสวนแนวตั้งกัน

การจัดสวนแนวตั้ง หรือที่เรียกว่า Vertical Garden เป็นวิธีการจัดสวนที่ทำให้ชีวิตประจำวันเราได้ใกล้ชิดกับธรรมชาติมากขึ้น ช่วยเพิ่มพื้นที่สีเขียวให้กับอาคารบ้านเรือนหรือชุมชนที่มีพื้นที่จำกัด ไม่สามารถปลูกต้นไม้ขนาดใหญ่ได้ โดยการจัดสวนแนวตั้งถูกคิดค้นโดย Stanley Hart White อาจารย์ด้านภูมิสถาปัตยกรรมชาวอเมริกาและถูกต่อยอดความคิดโดยนักพฤกษศาสตร์ชาวฝรั่งเศส Patrick Blanc จนแพร่หลายไปทั่วโลก นอกจากความสวยงามแล้ว ประโยชน์ของการจัดสวนแนวตั้งยังมีมากมาย ทั้งช่วยให้พื้นที่มีความร่มรื่น ได้รับอากาศที่บริสุทธิ์ ผ่อนคลาย ลดมลพิษ เพิ่มที่อยู่อาศัยให้พืชและสัตว์ ตกแต่งพื้นที่ที่ว่างเปล่าให้ดูสวยงาม อีกทั้งยังทำให้บ้านเย็นขึ้น ช่วยประหยัดพลังงานด้วย นอกจากจะได้ประโยชน์จากการจัดสวนแนวตั้งแล้ว ยังทำให้วิถีชีวิตคนเมืองได้ใกล้ชิดกับธรรมชาติมากยิ่งขึ้นด้วย

2. เลือกพื้นที่ในการจัดสวนแนวตั้ง

ก่อนที่เราจะเริ่มลงมือจัดสวนแนวตั้ง ควรเลือกพื้นที่ในการติดตั้งให้เหมาะสม พื้นที่ที่จะจัดสวนแนวตั้งควรเป็นผนังเปล่า ไม่มีอุปกรณ์ใด ๆ ยื่นออกมาจากผนัง เพื่อให้เราจัดสวนแนวตั้งได้ง่าย นอกจากนี้ยังต้องคำนึงถึงทิศทางของการจัดสวนแนวตั้งด้วย ควรตั้งอยู่ในทิศทางที่ได้รับปริมาณแสงแดดที่เพียงพอ เพื่อให้ต้นไม้สามารถเจริญเติบโตได้ดีและต้องคำนึงถึงพื้นที่การจัดวางด้วยว่าตั้งในอาคารหรือนอกอาคาร เพื่อให้เรารู้ว่าควรติดตั้งระบบน้ำและจัดระบบแบบไหน อีกทั้งยังทำให้เราเลือกต้นไม้ที่จะนำมาจัดสวนแนวตั้งของเราได้ถูกต้องด้วย

3. ระบบของการจัดสวนแนวตั้ง

การจัดสวนแนวตั้งมีหลากหลายแบบ หลากหลายระบบให้ได้เลือกใช้แล้วแต่ว่าสถานที่ไหนจะสะดวกแบบไหน บางคนอาจจะใช้แค่พื้นที่เล็ก ๆ ทำง่าย ๆ ที่บ้านหรือบางคนอาจจะทำในพื้นที่ที่ใหญ่ขึ้นมาหน่อย ระบบที่ใช้ก็จะแตกต่างกันไป ซึ่งส่วนใหญ่จะแบ่งออกได้เป็น 2 ระบบ ได้แก่

• ระบบแผงหรือแบบแผ่น (panel system) เป็นระบบที่ค่อนข้างเป็นที่นิยมมาก ข้อดีของการจัดสวนแนวตั้งระบบแผงคือมีน้ำหนักเบา ประหยัดพื้นที่ อีกทั้งยังสามารเพิ่มลูกเล่น เช่นการไล่สีหรือทำเป็นลวดลายต่าง ๆ ได้ง่าย สิ่งสำคัญเลยคือวัสดุที่ใช้ต้องแข็งแรง ปลอดภัยและสามารถกักเก็บน้ำได้ดี
• ระบบกระถาง (pot system) การจัดสวนแนวตั้งโดยการใช้กระถางมาจัดเรียงตามแบบที่ต้องการ ให้ความสะดวก ติดตั้งได้ง่าย เพียงน้ำกระถางมาเรียงต่อกันตามแบบที่ต้องการ ต้นไม้ที่ใช้ควรมีขนาดเล็กหรือขนาดกลาง กระถางต้องมีความแข็งแรงและปลอดภัย การจัดสวนแนวตั้งด้วยระบบกระถางจะทำให้เราดูแลต้นไม้ได้ง่ายและไม่ต้องอนุบาลต้นไม้ก่อนติด ตั้งด้วย
  

4. อุปกรณ์สำหรับการจัดสวนแนวตั้ง

สิ่งสำคัญของปลูกต้นไม้คือดิน แต่การจัดสวนแนวตั้งจำเป็นต้องใช้อุปกรณ์ที่มีน้ำหนักเบา ดังนั้นสิ่งที่สามารถทดแทนดินและมีน้ำหนักเบาอาจจะเป็นอินทรีย์หรืออนินทรีย์สาร เช่น ใยมะพร้าว, ใยปาล์ม, ขุยมะพร้าว แทนการใช้ดินก็ได้ จากนั้นหากใครจัดสวนแนวตั้งด้วยระบบกระถาง ก็ต้องเตรียมกระถาง อาจจะเป็นทรงกลมหรือเหลี่ยมก็ได้ แต่ต้องเป็นกระถางที่มีรูระบายน้ำได้ดีหรืออาจจะใช้แผ่นปลูกแทนก็ได้ และใช้โครงเหล็กเพื่อยึดกับพื้นที่ให้เราสามารถแขวนกระถางได้ ที่สำคัญหากใครไม่มีเวลาว่างแนะนำให้ติดตั้งระบบรดน้ำอัตโนมัติเพื่อความสะดวกและการดูแลที่สม่ำ เสมอ ต้นไม้เราจะได้สวยงามตลอดเวลา

5. พันธุ์ไม้ที่เหมาะสำหรับการจัดสวนแนวตั้ง

การเลือกต้นไม้ที่จะมาใช้ในการจัดสวนแนวตั้งของเราก็สำคัญเช่นกัน แนะนำให้ใช้เป็นพืชคลุมดินและไม้เลี้อยในการตกแต่งเพื่อทำให้พื้นที่ของสวนแนวตั้งของเราดูเต็มและสวยงามมากขึ้น หากจัดสวนแนวตั้งไว้กลางแจ้ง ควรเลือกต้นไม้ที่ทนแดด เช่น ซุ้มกระต่ายด่าง, หลิวใบ, เดป, ริบบิ้นเขียว แต่ถ้าหากจัดสวนแนวตั้งในร่ม ควรใช้ต้นไม้ที่ชอบแดดรำไร โตช้า สามารถปรับตัวและอยู่ในที่ชื้นได้และไม่ต้องการรับแสงมาก เช่น เฟิร์น, พลูด่าง, ก้ามปูหลุด เป็นต้น นอกจากนี้ต้นไม้ที่เลือกมาปลูกต้องมีขนาดไม่ใหญ่จนเกินไป และน้ำหนักไม่เยอะเพราะโครงสร้างอาจจะรับน้ำหนักไม่ไหว แต่ถ้าใครไม่ค่อยมีเวลาดูแลต้นไม้จริง ๆ ก็สามารถเลือกจัดสวนแนวตั้งโดยใช้ต้นไม้เสมือนจริงหรือต้นไม้ปลอมมาตกแต่งก็ได้ น้ำหนักเบา ดูแลง่าย อีกทั้งสีสันยังดูสดและสวยงามตลอดเวลา เหมาะสำหรับคนที่ไม่ค่อยมีเวลามาก ๆ

6. การติดตั้งระบบน้ำของการจัดสวนแนวตั้ง

สิ่งสำคัญของการจัดสวนแนวตั้ง นอกจากต้นไม้ของเราต้องได้รับแสงที่เพียงพอแล้วก็คือการให้น้ำที่พอเหมาะ เพื่อทำให้ต้นไม้ของเราเจริญเติบโตและสวยงาม ถ้าหากสวนแนวตั้งของใครไม่สูงมากนัก การรดน้ำด้วยมือก็สามารถทำได้ง่าย แต่หากสวนแนวตั้งของใครมีขนาดใหญ่ ค่อนข้างสูงแนะนำให้จัดสวนแนวตั้งโดยการติดตั้งระบบน้ำแบบหัวน้ำหยด เพื่อให้เราสามารถควบคุมปริมาณน้ำให้น้ำหมุนเวียนตลอดและสามารถให้น้ำกับต้นไม้ของเราได้สม่ำเสมอ อีกทั้งยังสามารถตั้งเวลาให้น้ำเพื่อเพิ่มความสะดวกสบายได้มากขึ้นด้วย

7. การดูแลรักษาการจัดสวนแนวตั้ง

นอกจากการติดตั้งและตกแต่งให้สวยงามแล้ว การดูแลรักษาหลังการติดตั้งก็สามารถยืดอายุให้การจัดสวนแนวตั้งของเรายังคงอยู่สวยงามเสมอได้อีกด้วย เพราะส่วนประกอบหลักของการจัดสวนแนวตั้งคือต้นไม้ ซึ่งเป็นสิ่งมีชีวิตที่เราต้องคอยดูแลให้เจริญเติบโต หมั่นตัดแต่งกิ่งและใบ เพื่อให้ได้รูปอยู่เสมอ ตรวจสอบโรคต่าง ๆ และดูแลเรื่องปุ๋ยของต้นไม้ นอกจากนี้ยังต้องตรวจเช็คระบบน้ำ ระบบท่อต่าง ๆ ว่ายังทำงานได้ดีอยู่หรือไม่ เพราะถ้าหากสวนของเราเสียหายไป อาจจะต้องรื้อและเสียเงินเพิ่มอีกหลายบาทแน่นอน

เป็นยังไงบ้างกับข้อควรรู้ก่อนที่เราจะเริ่มจัดสวนแนวตั้งที่ Esto มาแนะนำให้ได้รู้จักกัน อาจจะมีข้อควรรู้หลากหลายข้อกันหน่อย แต่รับรองว่าทำตามได้ง่ายมาก ๆ แน่นอน หากใครที่กำลังคิดอยากจะปลูกต้นไม้ แต่พื้นที่น้อย พื้นที่จำกัด ลองเอาการจัดสวนแนวตั้งไปเป็นอีกหนึ่งตัวเลือกที่จะทำให้เราได้ใกล้ชิดกับธรรมชาติมากขึ้นดูก็ได้ ได้เพิ่มพื้นที่สีเขียว อีกทั้งยังเพิ่มความสดชื่นให้กับร่างกายเราอีกด้วย